Blok zincirleri yavaştır ve bu nedenle de işlem ücretleri pahalıdır. Bir Bitcoin ödemesi gönderdiğinizde, karşı taraf ödemeyi birkaç saat içinde alacak ve ayrıca siz de ağır bir işlem ücreti ödemiş olacaksınız. Böyle bir negatiflik ile, Blockchain teknolojisi dünyaya nasıl hakim olabilir? Lighting Network bu aşamada devreye giriyor ve kolaylıklar getirmeyi amaçlıyor.
Blockchain’in ölçeklenebilirliğini çözebilecek herhangi bir fikrin dikkati, zamanı ve çabayı gösteriyor. Lighting Network işte böyle bir fikir. Fakat çözümü anlamadan önce, sorunu anlamamız gerekecek.
Blockchain neden yavaş?
Blockchain’i bir kayıt defteri olarak düşünün.
Ve bu kayıt defterindeki her sayfa, birkaç işlemin yapıldığı alanları içerir. İşlemlerle doldurulan her sayfadan sonra, diğer sayfaya geçilmeden önce, dolan sayfanın kayıt defterine eklenmesi gerekir.
Bir sayfanın (blok), kayıt defterine (zincir) eklenebilmesi için, herkesin eklediği içeriklerle uyumlu olmasını sağlamak için yapılması gereken bazı işlemler var. İşlem, her blok için yaklaşık 10 dakika sürer (Bitcoin Blockchain için).
Örneğin 1 BTC gönderdiğinizde, diğer işlemlerin arasında sizin işleminiz de; gönderen, alıcı, tutar ve işlem ücreti hakkında bilgi içerir.
Bir dakika, işlem ücreti (fee) mi?
Evet, ek bir ücret var.
Madencileri, mümkün olan en kısa sürede işleminizi bir bloğa dahil etmeye teşvik etmek için ödeme yapabilirsiniz. Belirlenmiş bir fiyat yoktur ve süreci hızlandırmak için ne kadar fee ödemek istediğiniz tamamen size kalmış. Ücret ne kadar yüksekse, işleminiz de o kadar hızlı onaylanacak ve gerçekleşecektir.
Herhangi bir anda, geçerli sayfada kaydedilebilecek birkaç işlem var.
Madenciler, diğer bir deyişle Blockchain ağında çalışan bilgisayarlar, mevcut işlemlerden hangilerinin geçerli bloğa dahil edileceğine karar vermek zorundadır. Onların karar vermesine yardımcı olmak için, hangi işlemlerin en fazla getiri sağladığına bakarlar – yani, en yüksek işlem ücretine sahip işlemlerin diğerlerinden daha önce blokzincirine dahil edileceği anlamına gelir.
Blok doldurmak için sizinkinden daha yüksek bir işlem ücreti ödenmiş bir işlem varsa, işleminiz sıraya girmek zorunda kalacaktır. Beklemek birkaç dakika ila birkaç saat arasında sürebilir. Ve bazen yoğunluğa göre günleri bile bulabilir. İşlem ücretlerinde ne kadar çok komisyon ödemesi yaparsanız, işleminiz o kadar çabuk işlenir.
Blockchain bu nedenle yavaştır ve herkesin kullanmaya başlaması için pahalıdır. Blockchain’in benimsenmesi demek, daha fazla işlem gerçekleşmesi demektir. Bu da, şuanki duruma göre daha fazla pahalılık ve daha yavaş bir sistem demektir. İşte bu probleme potansitel çözüm, Lighting Network’dür. (LN)
Peki Lighting Network Nedir?
LN’nin arkasındaki fikir, tüm işlemlerin Blockchain’e kaydedilmesi gerekmediğidir.
Düşünün, siz ve ben aramızda birkaç kez işlem yapıyoruz. Böyle bir durumda, Blockchain üzerindeki işlemleri kaydetmeden atlayıp zincirden çıkartabiliriz.
En basit ifadeyle, nasıl çalıştığını şimdi göreceğiz – aramızda, ödeme kanalı olarak adlandırdığımız bir kanal açacağız ve bu kanalı Blockchain’e kaydedeceğiz. Şimdi, siz ve ben bu ödeme kanalı üzerinden herhangi bir sayıda işlem yapabilir ve birkaç saat, gün, hafta veya on yıllar boyunca bu ödeme kanalını açık tutabiliriz. Blockchain’e bir daha dokunacağımız zaman, kanalı kapatmak istediğimiz zaman olacak. Kanal üzerinden gerçekleşen işlemler, ancak ödeme kanalı kapandığında Blockchain’e yazılacak.
Lighting Network fikrinin temel kaynağı budur. Sık sık Blockchain’e dokunmayacaksınız ve böylece işlemler ışık hızında olacak. Anlatıldığı gibi, tüm olay ödeme kanallarında gerçekleşecek ve ödeme kanalı kapanana kadar Blockzincirine herhangi bir veri girilmeyecek.
Bu Ödeme Kanalları Nelerdir?
İki kişinin eşit miktarda para yatırdığı ve her birinin ayrıca kilit koyduğu bir emanet kasası gibidir.
Ortak bir kutuya eşit miktarda para yatırma eylemi, bir “Açılış İşlemi” şeklinde Blok Zincirinde kaydedilir ve bundan sonra iki kişi arasında bir ödeme kanalı açık durumdadır.
Böyle bir kutuya para yatırmanın arkasındaki fikir, hiç kimsenin parayı diğerininki olmadan harcayamamasıdır. Bu kutudaki para daha sonra birbirleri arasında işlem yapmak için kullanılır.
Xan ve Yelena’nın her ikisininde ortak kutuya 10 BTC gönderdiğini düşünün. Ve şimdi Xan, Yelena’ya 2 BTC göndermek istiyorsa, bunu nasıl yapaacak?
Bunu yapmak için, ortak kutu içindeki Bitcoin’lerinin ikisi için bir sahiplik sözü Yelena’ya aktarılıyor. Bu taahhüt transferinden sonra kutunun kilidi kaldırıldıysa, Xan ondan 8 BTC alabilir ve Yelena 12 BTC talep edebilir.
Ancak kutuyu açmazlar, çünkü aralarında işlem yapmaya devam etmek istiyorlar. İşte bu da düzenlemenin güzelliği.
Şimdi ertesi gün Yelena, Xan’a 1 BTC göndermek zorundaysa, aynı şeyi yapacaktı – Bitcoin’lerinden biri için sahiplik sözü bu sefer Xan’a devredilecek. Bu iki işlemden sonra kutu açılırsa, Xan 9 BTC talep edebilir ve Yelena 11 BTC alabilir.
Zincir dışı işlemlerin nasıl göründüğünü hayal etmek için şunu göz önünde bulundurun:
Özetleyecek olursak, ödeme kanalı, bir miktar para bir araya getirmenin ve ardından biriktirilen şekilde toplanmış paranın sahiplenme vaadinin transferinin bir kombinasyonundan başka bir şey değildir. Xan ya da Yelena kanallarını kapatmak isterse bunu yapabilirler.
Bir kanalı kapatmak, basitçe kutuyu açıp içerideki parayı almak demek olur. Kutunun açılması Blockchain’de gerçekleşir ve kutudan ne kadar çıktığı ve hangi adrese ait olduğu sonsuza kadar kaydedilir.
Ödeme kanalları böyle işliyor. Ama bu onların gerçek potansiyelini tanımlamaya yetmiyor. İki ya da daha fazla ödeme kanallı bir ağ oluşturmak için birlikte çalıştıklarında, gerçek güç açığa çıkar. Lighting Network
Anladım, aslında nasıl işliyor?
Lighting Network, Bitcoin’lerin mülkiyet değerini Bitcoin’lerin sahiplenme vaadine kaydırarak çalışır.
Bu vardiya çok büyüktür. Bunu anlamak için de bir örnek kullanacağız. Xan, Yelena ve Zeke olmak üzere üç kişi olduğunu düşünün; böylece Xan ile Yelena arasında bir ödeme kanalı açılıyor ve Yelena ile Zeke arasında başka bir kanal açılıyor. Xan ve Zeke’nin aralarında herhangi bir ödeme kanalı olmadığını unutmayın.
Böyle bir durumda, Xan 2 BTC’yi Zeke’ye transfer etmek istiyorsa, bunu yapmak için Yelena ve Zeke arasındaki ödeme kanalını kullanabilir.
Xan, Yelena’dan Yelena-Zeke ödeme kanalında Zeke’ye 2 BTC sözü vermesini ister ve sonra Yelena’ya Xan-Yelena kanalında 2 BTC ile karşılık verir.
Bu gibi ödeme kanalları ağıyla, zincirin bant genişliğini boşaltmak için zincirden çıkarılmak üzere Blockchain’den çok büyük miktarda işlem kesilebilir. Ödeme kanalları kullanılarak, milyonlarca işlem gerçekleşebilir ve bu da büyük işlme ücretlerinden ve transfer gerçekleşene kadar geçen zamandan büyük tasarruf ettirir.
İşte bu Lighting Network’dür.
